بیشتر غذاهای مردم افغانستان به غذاهای ایرانی نزدیک است و گاهی نیز نام و نوع غذا کاملاً مشترک است.
بین غذاهای مردم افغانستان و نمونههای مشابه ایرانی شباهتهای فراوانی دیده میشود و آن گونه که در کتاب افغانستان، سرزمین و مردم نوشته «غلامرضا امیرخانی» آمده است، با توجه به تاریخ و فرهنگ مشترک این همه شباهت امری طبیعی است.
در برخی از مناطق افغانستان فرهنگ هندی نیز بر غذایهای مردم افغانستان تأثیر محسوسی گذاشته است و بسیاری از غذاهای افغانی دارای طعم تند و تیزی هستند.
مردم افغانستان نیز همانند مردم ایران، غذاها و شیرنیهای خاصی در ماه مبارک رمضان تهیه میکنند که در مناطق مختلف این کشور نوع غذا و شیرنیها بسیار متفاوت و جالب توجه است که ذیل به برخی از آنها اشاره میکنیم.
غذاهای برنجی
برخی از غذاها که از برنج تهیه میشود و به پلو معروف است و نیز انواع خورشتها و غذاهای معمول گوشتی در میان تمام مردم افغانستان متداول است و بیشتر این نوع غذاها، به خوراکیهای ایرانی بسیار نزدیک است هر چند شاید نام برخی از آنها متفاوت باشد.
برخی غذاها و شیرینیها بیشتر در ایام ماه مبارک رمضان مورد استفاده مردم قرار میگیرد هر چند که در ایام دیگر سال نیز در میان مردم افغانستان رواج دارد.
اما برنج در میان غذاهای افغانی به خصوص در ماه مبارک رمضان جایگاه خاص خود را دارد و غذای مورد علاقه مردم این کشور در تمام فصل سال به خصوص ماه رمضان است.
قابلی پلو
از میان غذاهایی که در افغانستان با برنج تهیه میشود و در هنگام سحر و افطار صرف میشود، میتوان از «قابلی پلو» نام برد که معروفترین آن «قابلی ازبکی» نام دارد.
قابلی پلوی افغانی
این غذا از برنج تهیه میشود که مقداری زیادی گوشت، پیاز، هویج و کشمش را نیز با برنج مخلوط میکنند.
برای آنکه قابلی پلو خوشمزه شود از روغن فراوانی در این غذا استفاده میشود و اگر بخواهیم نمونه ایرانی این غذا را نام ببریم استامبولی شبیهترین غذا به قابلی پلو است.
انواع آش
یکی از غذاهایی که بیشتر در ماه مبارک رمضان مورد استفاده قرار میگیرد انواع آش است که شبیه همان آش ایرانی است که در کشور ما تهیه میشود.
در بیشتر مناطق افغانستان به خصوص در مناطق غربی این کشور، آش یکی از غذاهای اصلی مردم در هنگام افطار است و امروزه در ماه رمضان این غذا از رونق خاصی برخوردار است و حتی در رستورانها شهرها در هنگام افطار به فروش میرسد.
در گذشته فروشندگان دورهگرد یکی دو ساعت مانده به افطار در برخی از شهرهای افغانستان به مشتریان خود آش میفروختند و امروزه بیشتر این کار بر عهده رستورانها است.
«غلور» نیز که غذایی شبیه «شله قلمکار مشهدی» است از غذاهای رایج مردم هرات است که بیشتر در هنگام افطار مورد استفاده قرار میگیرد.
غلور آشی شبیه شله
بولانی
«بولانی» رایجترین غذای سنتی افغانستان است که بیشتر در پایتخت و شمال این کشور مصرف میشود و در ماه رمضان در سفرههای افطار اکثر پایتختنشینان این غذا دیده میشود؛ شکل ظاهری بولانی شبیه «فلافل» و «سمبوسه» ایرانی است.
بولانی افغانی
کچالو جوشانده
کچالو جوشانده که گرمک کچالو، کچالو آبپز و کچالو جوشک نیز نام دارد از دیگر غذاهایی است که در هنگام افطار مورد استفاده فروان مردم افغانستان به خصوص در کابل و شمال این کشور است.
این نوع غذا که از سیبزمینی تهیه میشود با چاشنیها مختلف مانند تُرشی، آچار، سیر، سرکه، فلفل و نمک مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع شیرینی
تهیه و صرف انواع شیرنی در هنگام افطار نیز در میان مناطق مختلف افغانستان بسیار رایج است، زولبیا که مردم افغانستان به آن «جلبی» میگویند از رایجترین شیرینیهایی است که همانند ایران فقط در ماه مبارک رمضان مورد استفاده عموم مردم افغانستان قرار میگیرد.
«نادیا حسینی»، فیلمساز افغان در مورد انواع شیرنیهای ماه رمضان گفت: در ماه رمضان انواع شیرنی در افغانستان تهیه میشود که مهمترین آن جلبی است که در تمام مناطق این کشور مورد استفاده قرار میگیرد.
همچنین فرنی، ماقوت، انواع مربا و برخی دیگر از شیرنیها در سفرههای افطاری مردم افغانستان به خصوص در شمال این کشور رایج است.